Watykan podpisał umowę na zwrot trzech fragmentów rzeźb, które przez ostatnie 200 lat były częścią stałej kolekcji Muzeów Watykańskich. Zgodnie z komunikatem prasowym urzędnicy Stolicy Apostolskiej wskazali również harmonogram ich repatriacji jeszcze w tym miesiącu. Posunięcie to może zwiększyć presję na British Museum, aby zwróciło posiadane przez siebie marmury Partenonu po dziesięcioleciach sporów z władzami greckimi, które w ostatnich miesiącach wykazały oznaki porozumienia.
Urzędnicy podpisali „darowiznę” 2500-letnich fragmentów – przedstawiających głowę konia, brodatego mężczyznę i chłopca – podczas specjalnej ceremonii w Watykanie we wtorek, w której uczestniczyły takie osobistości, jak Barbara Jatta, dyrektor Muzeów Watykańskich. Watykan wcześniej ogłosił plany zwrotu rzeźb w grudniu, wkrótce po spotkaniu papieża Franciszka z Hieronimem II – arcybiskupem Aten i Grecji oraz głową greckiego Kościoła prawosławnego – w 2021 roku.
Fragmenty zostaną ostatecznie przetransportowane do Aten 24 marca z zaplanowaną specjalną ceremonią ich odbioru, poinformowali urzędnicy w komunikacie prasowym.
Papamikroulis Emmanouil, który uczestniczył w ceremonii podpisania umowy w imieniu Hieronima II, powiedział w oświadczeniu, że umowa jest „historycznym wydarzeniem”, dodając, że ma nadzieję, że gest papieża Franciszka „zostanie naśladowany przez innych”. Zasugerował również, że posunięcie to „częściowo rekompensuje” traumy wynikające z przeszłej niesprawiedliwości.
Rzeźby i fryzy usunięte wcześniej z Partenonu — dawnej bogato zdobionej świątyni na ateńskim Akropolu zbudowanej przez Peryklesa w latach 447-432 p.n.e. — są obecnie wystawiane w muzeach, w tym w British Museum w Londynie, Luwrze w Paryżu i Kunsthistorisches Museum w Wiedniu. Włochy ustanowiły precedens ich powrotu w zeszłym roku, kiedy Regionalne Muzeum Archeologiczne im. Antonino Salinasa w Palermo przekazało do Aten fragment przedstawiający stopę bogini wystającą spod tuniki.
W ostatnich miesiącach nasiliła się debata na temat marmurów z Partenonu, które są obecnie eksponowane w British Museum, znanych jako Marmury Elgina na cześć brytyjskiego ambasadora, który usunął je w XIX wieku. Po początkowo tajnych rozmowach między greckimi urzędnikami a Muzeum Brytyjskim Jonathan Williams, zastępca dyrektora muzeum, powiedział w sierpniu The Sunday Times, że „wzywają do aktywnego partnerstwa z Partenonem ”. W zeszłym miesiącu George Osborne, przewodniczący British Museum, zasugerowało w radiu BBC, że marmury będą udostępniane i wystawiane zarówno w Grecji, jak i w Wielkiej Brytanii.
Przemawiając podczas wtorkowej ceremonii, kardynał Vérgez stwierdził, że zwrot marmurów pomoże krajom zbudować silniejsze więzi. „Ten gest ma na celu budowanie mostów braterstwa i pokazanie światu, że zawsze istnieje droga dialogu i pokoju. Mamy nadzieję, że podobnie stanie się w kwestii trwającego konfliktu na Ukrainie” – powiedział. „Kolekcja sztuki Papieża musi stać się ważnym punktem kontaktu między narodami, wyznaniami i kościołami, pokonując wszelkie bariery”.
