Chiński przywódca Xi Jinping rozpoczął w poniedziałek trzydniową wizytę w Moskwie, pierwszą od czasu, gdy prezydent Władimir Putin rozpoczął inwazję na Ukrainę na pełną skalę.
Rozmowy między dwoma przywódcami trwały ponad cztery godziny, a we wtorek przywódcy mają kontynuować bardziej formalne spotkania.
Władimir Putin powiedział, że omówi 12-punktowy plan Xi Jinpinga mający na celu „rozwiązanie ostrego kryzysu na Ukrainie” podczas długo oczekiwanej wizyty chińskiego prezydenta w Moskwie. „Zawsze jesteśmy otwarci na proces negocjacyjny” – powiedział Putin, gdy przywódcy nazywali się „drogimi przyjaciółmi”.
Chiny przedstawiły plan zakończenia wojny w zeszłym miesiącu – obejmuje on „zaprzestanie działań wojennych” i wznowienie rozmów pokojowych. Ale w piątek Stany Zjednoczone ostrzegły, że plan pokojowy może być „taktyką na zwłokę”. Sekretarz stanu USA Antony Blinken powiedział: „Świat nie powinien dać się zwieść żadnemu taktycznemu ruchowi Rosji, wspieranej przez Chiny lub jakikolwiek inny kraj, mającej na celu zamrożenie wojny na własnych warunkach”.
Dodał: „Wezwanie do zawieszenia broni, które nie obejmuje usunięcia wojsk rosyjskich z terytorium Ukrainy, byłoby skutecznym wsparciem dla ratyfikacji rosyjskiego podboju”.
Plan Chin nie mówił konkretnie, że Rosja musi wycofać się z Ukrainy – o co Ukraina nalegała jako warunek wstępny jakichkolwiek rozmów. Zamiast tego mówiono o „poszanowaniu suwerenności wszystkich krajów”, dodając, że „wszystkie strony muszą zachować racjonalność i powściągliwość” oraz „stopniowo deeskalować sytuację”.
W planie potępiono także stosowanie „jednostronnych sankcji” – postrzeganych jako zawoalowana krytyka sojuszników Ukrainy na Zachodzie. W poniedziałek orkiestra wojskowa ciepło powitała Xi w Moskwie. Putin pochwalił Chiny za „przestrzeganie zasad sprawiedliwości” i dążenie do „niepodzielnego bezpieczeństwa dla każdego kraju”. W zamian Xi powiedział Putinowi: „Pod twoim silnym przywództwem Rosja poczyniła wielkie postępy w swoim pomyślnym rozwoju. Jestem przekonany, że naród rosyjski będzie nadal udzielał ci zdecydowanego wsparcia”.
Przed przybyciem Xi Putin oświadczył w chińskiej gazecie People’s Daily, że oba narody nie zostaną osłabione przez „agresywną” politykę USA.
W Kijowie istnieje obawa, że wsparcie Chin dla Rosji – obecnie oparte na technologii i handlu – może stać się wsparciem militarnym. „Jeżeli Chiny zdecydują się na otwarcie dostaw broni do Rosji, to w efekcie wezmą udział w konflikcie po stronie agresora” – powiedział Ołeksij Daniłow, sekretarz Rady Bezpieczeństwa Narodowego i Obrony Ukrainy.
W interesie Pekinu leżała stabilizacja stosunków z Rosją, z którą dzieli granicę o długości 4300 km (2700 mil), powiedział Yu Jie, pracownik naukowy ds. Chin w Chatham House.
Rosja jest źródłem ropy dla ogromnej gospodarki Pekinu i jest postrzegana jako partner w przeciwstawianiu się Stanom Zjednoczonym. Pani Yu dodała, że pan Xi właśnie odniósł dyplomatyczne zwycięstwo w mediacji między Iranem a Arabią Saudyjską, które teraz wznowiły stosunki dyplomatyczne.To może być dla niego szansa na zbadanie możliwości mediacji między Rosją a Ukrainą.
Spotkanie odbywa się kilka dni po tym, jak Międzynarodowy Trybunał Karny (MTK) wydał nakaz aresztowania rosyjskiego prezydenta w związku z oskarżeniami o zbrodnie wojenne.
Oznacza to, że Putin mógłby zostać aresztowany w 123 krajach – chociaż na tej liście nie ma ani Chin, ani Rosji.
Podróż do Moskwy tak szybko po ogłoszeniu MTK sugeruje, że Chiny „nie czują się zobowiązane do pociągnięcia Kremla do odpowiedzialności” za okrucieństwa na Ukrainie, powiedział Blinken.
Zachodni przywódcy od lutego ubiegłego roku próbują izolować Rosję po dokonanej przez nią inwazji na Ukrainę. Nie udało im się jednak osiągnąć globalnego konsensusu, w którym Chiny, Indie i kilka krajów afrykańskich niechętnie potępiają Putina.
Podczas spotkania Xi powiedział Putinowi, że Chiny i Rosja mają „podobne cele” i wyraził poparcie dla reelekcji Putina. Ze swojej strony urzędnicy amerykańscy uważnie przyglądali się rozmowom. John Kirby, koordynator ds. komunikacji w Radzie Bezpieczeństwa Narodowego, powiedział, że Stany Zjednoczone są nadal zaniepokojone, że Xi ponownie wezwie do zawieszenia broni na Ukrainie, co przyniosłoby korzyści Moskwie, pozwalając siłom rosyjskim pozostać na terytorium Ukrainy.
Norwegia dostarczyła Ukrainie osiem czołgów Leopard 2, poinformowały norweskie siły zbrojne. W Polsce trwają szkolenia ukraińskich żołnierzy na czołgach. W zeszłym miesiącu Norwegia ogłosiła swoją decyzję o wysłaniu niemieckich czołgów, a premier Jonas Gahr Støre zauważył, że „kilka krajów sojuszniczych również zrobiło to samo”. Na początku lutego norweski rząd ogłosił również, że zdecydował się zamówić 54 niemieckie czołgi Leopard 2 w celu wzmocnienia własnych zdolności obronnych; czołgi mają zostać dostarczone w 2026 roku.
Osiemnaście krajów europejskich zgodziło się wspólnie pozyskać amunicję, aby „pomóc Ukrainie i uzupełnić krajowe zapasy” – poinformowała Europejska Agencja Obrony w komunikacie prasowym w poniedziałek. Administracja Bidena zatwierdziła również dodatkowe 350 milionów dolarów na pomoc w zakresie bezpieczeństwa, ogłosił sekretarz stanu Antony Blinken. Prezydencka wypłata obejmuje „więcej amunicji do dostarczonych przez USA HIMARSów i haubic, których Ukraina używa do obrony, a także amunicję do bojowych wozów piechoty Bradley, pociski HARM, broń przeciwpancerną, łodzie rzeczne i inny sprzęt” – powiedział Blinken. w oświadczeniu.
Dla perspektywy: Stany Zjednoczone przeznaczyły ponad 32 miliardy dolarów z funduszu prezydenckiego na pomoc Ukrainie od czasu rozpoczęcia rosyjskiej inwazji ponad rok temu.
Najnowsze informacje na temat Bakhmutu: Szef rosyjskiej prywatnej grupy wojskowej Wagner Jewgienij Prigożyn powiedział w poniedziałek w liście otwartym do rosyjskiego ministra obrony, że siły najemników kontrolują około 70% Bakhmutu. Miesięczna bitwa trwa we wschodnim mieście, a na początku tego miesiąca Prigożyn przyznał, że sytuacja była „trudna, bardzo trudna, a wróg walczył o każdy metr”.
